De pilinootboom
(Canarium ovatum) is een groenblijvende boom die een hoogte kan bereiken van zo'n 25 meter en vaak meer dan honderd jaar oud kan worden. Deze boom is inheems op vulkanische bodems in de tropische bossen van de Filipijnen, waar ze commercieel geteeld worden om hun eetbare noten. Soms worden deze noten in Engelstalige landen ook Java nuts ('Javanoten') genoemd, maar dat is eigenlijk weer een andere soort binnen de familie Cararium. In Nederlands-Indië noemde men ze kenarinoten.
De bladeren zijn ongeveer 40 centimeter lang en oneven geveerd. De vijf tot negen glanzende subblaadjes zijn 4 tot 24 centimeter lang en 2 tot 12 centimeter breed. Deze blaadjes zijn eivormig tot elliptisch, stijf en leerachtig. De boom bloeit regelmatig gedurende het jaar. Na de bloei ontstaat een steenvrucht. Dat is een vrucht met een harde pit in het centrum en in die pit ('steen') zit het zaad.
Het eerste deel van de wetenschappelijke naam,
Canarium, is de Latijnse vorm van het Maleise
kanari en het verwante Molukse
kenari. Vreemd genoeg betekenen beide woorden 'kanarie', een siervogel waarvan de stamvader op de Canarische Eilanden (en op de Azoren en Madeira) heeft gewoond. Het tweede deel,
ovatum, is afgeleid van het Latijnse woord
ōvātus, dat zelf weer van
ōvum ('ei') geleend is. Het beschrijft de eivorm van de vrucht.
De (op de Filipijnen) als pili bekendstaande vruchten leveren eetbare en heerlijk zoetsmakende pilinoten op. Deze worden zowel rauw als gekookt gegeten. Als je pilinoten kunt vinden in Nederland zijn ze meestal al gedopt, maar hebben ze nog wel hun bruine vliesje. Als je ze even een paar minuten in warm tot heet water legt, kun je ze daarna redelijk makkelijk pellen. Je kunt pilinoten rauw eten, maar even lichtbruin roosteren in de oven geeft extra smaak. Een alternatief is een paar minuten bakken in wat olie kan ook. Uit Nederlands-Indië stamt het gebruik om ze grof of fijn gehakt te gebruiken als topping of gemalen in een saus of sambal en verwerkt in hartige en zoete gerechten.
In Nederland is deze bijzondere noot met een wat boterachtige smaak nog relatief onbekend, maar een aantal ondernemers zien er wel brood in. Wat de noot verder onderscheidt, zijn de voedingswaarden. Het is eigenlijk de enige noot die nauwelijks koolhydraten bevat. Een handje van zo'n 30 gram pilinoten bevat slechts één gram koolhydraten. Diezelfde 30 gram bevat 24 gram vet, waarvan circa 50 procent enkelvoudig onverzadigd vet is en 10 procent meervoudige onverzadigd vet. De pilinoot bevat zo'n beetje 100 procent van de Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (ADH) voor koper en magnesium. Dat maakt de pilinoot bij uitstek geschikt voor sporters.
Daarnaast hebben leveranciers van pilinoten onverwachte interesse gekregen vanuit een heel andere hoek: als voeding voor papegaaien. Ze worden mentaal en fysiek uitgedaagd, omdat de vogels moeite moeten doen om deze harde noot te kraken.
[Deze pagina sponsoren? Neem even contact op]
Geen opmerkingen:
Een reactie posten