Macadamianoot

De macadamiaboom (zeg maar gewoon macadamia) behoort tot een geslacht van een viertal soorten macadamia en die zijn alle inheems in Australië. Van die vier soorten is er echter maar eentje die de macadamianoten in commerciele hoeveelheden kan leveren en die noemt men ook al weer macadamia (Macadamia tetraphylla). De bomen groeien tot meer dan tien meter hoog. De langwerpige bladeren zijn gegroepeerd in een waaier van drie tot zes exemplaren. Ieder blad is tot 30 centimeter lang en tot 12 centimeter breed. De aantrekkelijke bloemen viariëren van wit tot roze of paarsig en zijn in trossen opgebouwd. De zeer harde vruchten bevatten één of twee zaden.

Het eerste deel van de wetenschappelijke naam, Macadamia, eert de in Schotland geboren, maar in Australië beroemd geworden apotheker, lector in de scheikunde en natuurwetenschappen, en politicus John Macadam (1827-1865). Het tweede deel, tetraphylla, is een combinatiewoord uit het Grieks, waar tetra via het Oud-Griekse τέτταρες 'vier' betekent en 'phyllon' (φύλλον) is 'blad'. Samen verklaren deze woorden de groepsgewijs aangehechte bladeren.

De macadamia heeft de ietwat twijfelachtige eer om het allereerste Australische gewas te zijn dat commercieel door 'kolonisten' werd verbouwd. De eerste plantage werd zo rond 1880 aangeplant. Tegenwoordig zijn macadamiabomen vrijwel wereldwijd (Nieuw-Zeeland, Hawaiï, Zuid-Afrika, Brazilië, Bolivia, Guatemala, Costa Rica, Israël, Kenia en Malawi), want diezelfde commercie weet wel raad met zo'n kostbare boom. Het ironische is echter dat de macadamiaboom in zijn thuisland als zeldzaam te boek is komen te staan als gevolg van alles wat je maar aan tegenslagen kunt bedenken: verlies van habitat en verarming van de ondergrond. Dat allemaal door het kappen van regenwouden voor landbouwgronden en voortdurende uitbreiding van Australische steden. Voor de rest heeft de macadamiaboom veel last van invasieve onkruiden en de opwarming van de aarde, waardoor in de zomermaanden half Australië in brand lijkt te staan en in de wintermaanden de andere helft van Australië onder water lijkt te staan.

De macadamianoten zitten, zoals vele andere noten (en olijven), boordevol enkelvoudig onverzadigde vetzuren (circa 86%), waarvan zo'n 22% omega-7 palmitoleïnezuur. Bovendien zit er in de macadamianoot veel vitamine B1 ofwel thiamine verstopt. Dat alles zorgt er voor dat ook deze noot perfect past in een zogenaamd Mediterraan dieet, want dat bleek het laatste stukje van de puzzel te zijn. Niet alleen salades, olijfolie, wijn en zon zorgen er voor dat mensen, die in het Mediterrane gebied wonen, zo gezond zijn en blijven, maar ook noten moeten in dat voedselpatroon een plekje hebben[1].

[1] Bonaccio et al: Nut consumption is inversely associated with both cancer and total mortality in a Mediterranean population: prospective results from the Moli-sani study in British Journal of Nutrition - 2015