Ruw parelzaad

Ruw parelzaad (Lithospermum arvense) is een broertje van het hier besproken glad parelzaad (Lithospermum officinale) en rood parelzaad (Lithospermum erythrorhizon). In het Engels heeft hij nogal wat bijnamen, waaronder field gromwell, corn gromwell, bastard alkanet en stone seed. Ruw parelzaad gedraagt zich soms als een akkeronkruid.

Deze versie van het parelzaad is een lage tot middelhoge, behaarde en slanke lentebloeier. Hij bereikt een hoogte die varieert van 10 tot 70 centimeter. Hij is in het bezit van tot vijf centimeter lange lancetvormige bladeren. Ruw parelzaad bloeit van april tot juni met circa negen millimeter lange, rechtopstaande bloemen. De kleur daarvan is meestal gebroken wit, maar soms tref je ze aan met een zweem van blauw.

Deze eenjarige soort is inheems in Europa en Azië, maar in ons land blijkt hij behoorlijk zeldzaam te zijn, voornamelijk als gevolg van het verminderen van het akkerareaal, aan het veel intensievere gebruik van die akkers, alsmede het overdadig gebruik van herbiciden. Ruw parelzaad houdt van een zonnige, ietwat vochtige en matig voedselrijke bodem. Ze groeit in akkers, op omgewerkte en braakliggende grond, in bermen en op spoorwegterreinen, op oeverwallen en stroomruggen langs rivieren.

Het eerste deel van de wetenschappelijke naam, Lithospermum, is een combinatiewoord uit het Oudgrieks, waar lithos (λῐ́θος) 'steen' betekent en sperme (σπέρμα) 'zaad'. Samen is dat 'op een steentje lijkend zaad'. Het tweede deel, arvense, is Latijns want arvēnsis betekent 'veld', 'grasland' of 'weide'.

De Europese Unie heeft in 2015 de geraffineerde olie van het zaad van het ruw parelzaad de status van Novel Food verleend. Sommige boeren hebben de stoute schoenen aangetrokken en zijn al voorzichtig begonnen met de teelt van ruw parelzaad. Iedere hectare ruw parelzaad levert een equivalent aan essentiële vetzuren van wel 320,000 ansjovissen[1].

De zaadolie bevat hoge niveaus (42-48%) omega-3 ALA (c18:3), (19-21%) omega-3 SDA (c18:4), (9-15%) omega 6 LA (c18:2) en (5-8%) omega-6 GLA (c18:3). Het blijkt dat de aanmaak van omega-3 EPA (c20:5) in ruw parelzaad wel 400% efficiënter verloopt dan in lijnzaadolie. Bovendien is aangetoond dat parelzaadolie endogeen omega-3 DHA (C22:6) vormt met een vergelijkbare efficiëntie als pure mariene DHA bij zoogdieren en dat de DHA-niveaus in de hersenen en de lever op dezelfde manier worden gehandhaafd.

Veel voedingsdeskundigen beweren dat de meest gunstige omega-3:6-verhouding een verhouding van 4:1 is, maar de verhouding van het typische westerse dieet ligt ver verwijderd van dat advies, vooral vanwege de hoeveelheid maïs-, soja-, palm- en zonnebloemolie in al het bewerkte voedsel dat we dagelijks eten. Daardoor wordt onze inname van omega-6-linolzuur (LA) veel te hoog. De 4:1-verhouding van ruw parelzaadolie is een perfecte manier om mensen te helpen dat evenwicht te herstellen. Bovendien is GLA relatief ongebruikelijk in onze voedingsbronnen.

[1] Myers, Cumberford: Ahiflower Oil—The Rising GLA Alternative to Evening Primrose for Women & Vegans in Integrative Medicine – 2021. Zie hier.